Odwołanie od opinii biegłego – wzór. Opinia biegłego sądowego to opinia specjalisty z danej dziedziny, na przykład z psychologii, psychiatrii, chemii, medycyny czy rzeczoznawstwa. Taka opinia stanowi dla sądu wartościowy dowód w postępowaniu, ponieważ przyjmuje się, że polega na wiedzy eksperta. Tym samym, opinia biegłego może Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy spójne są z postanowieniami MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy, jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia takich polityk i procedur, które zapewnią, że: Czy art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczący organizacji firmy audytorskiej w zakresie badania, jest spójny z wymaganiami MSKJ 1 w Ile czasu ma wierzyciel na sporządzenie pokwitowania? Wierzyciel ma 7 dni na przekazanie drugiej stronie transakcji pokwitowania. Płacący ma prawo wstrzymać się z płatnością do momentu, gdy pokwitowanie będzie gotowe. Podstawa prawna. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1610) W związku z tym nic nie stoi na przeszkodzie dochodzenia odszkodowania od sprawcy szkody, tj. biegłego sądowego. Sąd Najwyższy uznał, że biegły sądowy może ponosić odpowiedzialność do biegłego lub biegłych o wydanie opinii. Biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24. Poza tym do biegłych stosuje się przepisy dotyczące przesłuchania świadków. W tym miejscu warto zaakcentować, że biegłym w znaczeniu potocznym jest osoba posiadająca prezentacji nie zapewniono rzetelnej prezentacji, biegły rewident omawia tę sprawę z kierownictwem oraz, * Uw. tłum. – Stosowane w każdym MSB w części określającej wymogi sformułowanie auditor shall + czynność przetłumaczono na język polski za pomocą czasu teraźniejszego, biegły rewident wykonuje czynność, zgodnie z . Nasz adres Wyceny i Ekspertyzy Instytut Rynku Nieruchomości i Przedsiębiorstw Sp. z ul. Wilcza 42/12 00-679 Warszawa woj. mazowieckie Większość osób – zwłaszcza tych, które uczestniczyły kiedykolwiek w procesie sądowym – spotkała się z dowodem w postaci opinii biegłego sądowego. Zazwyczaj jednak nie zdajemy sobie sprawy, jakie dokładnie obowiązki posiada biegły sądowy, kto go powołuje, a zwłaszcza jakie znaczenie może mieć wydana przez biegłego sądowego opinia na wyrok to jest biegły sądowy?Biegły sądowy jest osobą posiadającą bogate doświadczenie zawodowe i uznaną za eksperta w swojej dziedzinie. Taki specjalista powołany zostaje przez sąd w postępowaniu sądowym w celu zbadania danej kwestii i przedstawiania specjalistycznej opinii o okolicznościach mających znaczenie dla wyniku sprawy sądowej, a których z uwagi na brak odpowiedniej wiedzy nie może samodzielnie rozstrzygnąć postępowania karnego i cywilnego wyróżniają trzy rodzaje biegłych sądowych. Należą do nich:Biegli sądowi, czyli osoby wpisane na listę sądu ad hoc powoływani do konkretnej biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowychKluczowym dowodem w każdej sprawie dotyczącej wypadku drogowego jest opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Biegli sądowi o takiej specjalizacji czasami opisywani są też jako biegli z zakresu ruchu drogowego, czy biegli z zakresu techniki samochodowej i kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków sądowy z zakresu rekonstrukcji wypadków powołany zostaje w zasadzie w każdej sprawie karnej dotyczącej wypadku drogowego. Biegłego sądowego z zakresu wypadków nie powołuje się tylko wyjątkowo, np. w sytuacji, gdy przebieg wypadku został utrwalony na zapisie z jakiejś kamery lub za pośrednictwem wideo-rejestratora. We wszystkich innych sytuacjach biegły sądowy do spraw wypadków drogowych musi zostać zawiera opinia biegłego?Opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych zawiera opis całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia takiego biegłego dotyczące w szczególności:prędkości, z jaką poruszał się pojazd lub pojazdy w chwili wypadku,czy i jakie manewry obronne podjęli uczestnicy wypadku drogowego,czy poszczególni uczestnicy wypadku drogowego zachowali się nieprawidłowo i na czym dokładnie ta nieprawidłowość polegała,który z uczestników wypadku drogowego stworzył stan zagrożenia na drodze i sytuację wypadkową,który z uczestników wypadku drogowego przyczynił się do zaistnienia wypadku drogowego,ile poszczególni uczestnicy wypadku drogowego mieli możliwość uniknięcia wypadku i czy możliwość tą kwestie należą do najważniejszych, jakie musi zbadać biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Ale czasami taki biegły musi odpowiedzieć na również na inne pytania, jak np. kto w chwili wypadku drogowego zajmował miejsce kierowcy. Takie pytanie zadawane jest biegłemu sądowemu w sytuacji, gdy ze zgromadzonych dowodów nie wynika, kto prowadził pojazd albo gdy wynikają z niego rozbieżne ustala biegły?W takiej sytuacji biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych musi ustalić w jaki sposób przemieszczał się samochód w chwili wypadku oraz w jaki sposób przemieszczały się ciała osób jadących samochodem w momencie wypadku drogowego i jego poszczególnych fazach. Oprócz tego, biegłemu z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych często zadawane jest pytanie – zwłaszcza w sprawach cywilnych – o to, czy dany uczestnik wypadku (kierowca lub pasażer) miał zapięte pasy bezpieczeństwa w momencie biegłych często należą do wadliwychOpinie biegłych sądowych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych niestety dość często można uznać za wadliwe. Błędy biegłych o takiej specjalizacji polegają przede wszystkim na pomijaniu istotnych dowodów lub okoliczności, przyjmowaniu nieprawidłowych parametrów, w tym opieraniu się na niewłaściwej prędkości administracyjnie dopuszczalnej w miejscu wypadku, a także na przedstawianiu w opinii własnych opinii na temat interpretacji obowiązujących przepisów należy, że biegły z zakresu wypadków drogowych nie powinien wypowiadać się na temat obowiązujących przepisów, ponieważ to należy wyłącznie do sądu rozpoznającego sprawę. Zadaniem biegłego jest udzielenie odpowiedzi wyłącznie na te pytania, które wymagają fachowej wiedzy, doświadczenia, czy dysponowania specjalistycznymi programami komputerowymi. Zawarcie w opinii biegłego własnych ocen w zakresie tego, który z uczestników wypadku drogowego naruszył przepisy i dlaczego, skutkuje tym, że następnie sąd bardzo często bezrefleksyjnie podziela tę okazuje się, że biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych niezasadnie ustalił, że do zaistnienia wypadku przyczynił się poszkodowany. Skutkiem tego błędu później zostaje obniżone odszkodowanie przez zakład ubezpieczeń, w wyniku czego osoba poszkodowana w wypadku drogowym otrzymuje znacznie mniejsze odszkodowanie niż powinna. Zdarzają się też sytuacje, że biegły z zakresu ruchu drogowego błędnie uzna, że kierowca danego pojazdu nie ponosi odpowiedzialność za wypadek, w sytuacji gdy rzetelna analiza wypadku prowadzi do zgoła odmiennych biegłych można kwestionować i powoływać innych biegłychNależy pamiętać, że opinię biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych można zakwestionować, tak jak każdy inny dowód w sprawie. W dalszej kolejności można domagać się wydania przez takiego biegłego opinii uzupełniającej albo nawet powołania innego biegłego z zakresu ruchu drogowego. Niestety zdecydowana większość (a w zasadzie prawie wszystkie) kancelarie zajmujące się uzyskiwaniem odszkodowań przyjmują za pewnik ustalenia biegłego i nie kwestionują np. ustalonego przez biegłego rzekomego przyczynienia poszkodowanego, prowadząc w ten sposób do uzyskania dla niego zbyt małego jesteś niezadowolony z wydanej w Twojej sprawie opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, w tym jeśli biegły przyjął, że przyczyniłeś się w jakikolwiek sposób do wypadku albo że ponosić wręcz wyłączną winę za wypadek drogowy, to koniecznie skontaktuj się z nami i prześlij nam opinię biegłego w celu otrzymania rzetelnej analizy i wskazania, czy opinię tę można rodzaju biegłych sąd powołuje w sprawach o odszkodowanie powypadkowe?Oprócz biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, w sprawach o odszkodowanie po wypadku sąd zazwyczaj decyduje się powołać biegłych lekarzy (np. psychologów, psychiatrów, chirurgów, ortopedów).Biegły sądowy lekarzBiegły sądowy, który jest lekarzem ma zadanie ocenić wpływ wypadku drogowego na stan zdrowia poszkodowanego, w tym ocenić rozstrój zdrowia, naruszenia sprawności organizmu czy stopień poniesionego uszczerbku na zdrowiu. Rozmiar uszczerbku na zdrowiu ma istotny wpływ na wysokość należnego odszkodowania, więc im jest on wyższy, tym wyższe odszkodowanie należy się sądowy psychologOpinia biegłego psychologa wykorzystywana jest głównie w sprawach o odszkodowanie dla rodzin, które doznały krzywdy wskutek śmierci osoby najbliższej, nawet jeśli członkowie rodziny zmarłego nie korzystali po wypadku z pomocy psychologa albo ona opisaniu przeżyć psychicznych, jakie towarzyszyły poszkodowanym po śmierci osoby najbliższej oraz określeniu, czy i jaki wpływ wywierały i wywierają na ich obecne życie, czy nadal przeżywają żałobę oraz jakie występują rokowania na przyszłość po stracie kogoś bliskiego. Badanie prowadzone przez biegłego psychologa lub psychiatrę będzie polegało przede wszystkim na rozmowie z poszkodowanym oraz obserwacji jego sądowy psychiatraZadaniem biegłego psychiatry jest natomiast stwierdzenie stanu zdrowia psychicznego poszkodowanych, np. czy doznali oni uszczerbku na swoim zdrowiu psychicznym, w szczególności, czy wystąpiła u nich jakaś choroba psychiczna (jak np. depresja) lub jakiekolwiek zaburzenia obowiązki ciążą na biegłym sądowym? W jakiej postaci wydaje opinie?Do najważniejszych obowiązków biegłego sądowego należą: analiza dostarczonej mu dokumentacji, przeprowadzenie badań i eksperymentów pozwalających na uzyskanie odpowiedzi na zadane przez sąd pytania oraz sporządzenie, zazwyczaj w formie pisemnej, opinii opisującej nie tylko ich przebieg, ale również wypływające z nich wnioski. Badanie poszkodowanego (o ile jest konieczne) odbywa się w miejscu zatrudnienia biegłego sądowego, w uzgodnionym wcześniej z poszkodowanym sądowy lekarz chirurg lub ortopeda podda poszkodowanego oględzinom ciała oraz specjalistycznym badaniom medycznym, mającym na celu ocenę jego stanu zdrowia, określenie rozmiaru uszczerbku na zdrowiu, ocenę fizycznej sprawności oraz ustaleniem rokowań na biegłego musi być jasna (napisana językiem zrozumiałym dla sądu oraz stron) i spójna (wyniki badań, stwierdzenia i wnioski nie mogą sobie wzajemnie przeczyć). Jeśli zachodzą wątpliwości co do treści stanowiska biegłego, sąd albo zobowiązuje go do wydania pisemnej opinii uzupełniającej albo wzywa go na rozprawę w celu sądowy – kto może nim zostać?Biegłym sądowym może zostać osoba, posiadająca wiadomości specjalne w określonej dziedzinie. Pod pojęciem „wiadomości specjalnych” należy rozumieć wiedzę, przewyższającą informacje posiadane w danej dziedzinie przez osobę o przeciętnym wykształceniu. Wiadomości specjalne, posiadane przez biegłego, mogą dotyczyć każdej dziedziny życia społecznego, np. medycyny, nauki, techniki, sądowy powinien spełniać następujące kryteria: Dana osoba musi korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich. Biegły sądowy musi mieć ukończone 25 lat. Należy udokumentować posiadanie teoretycznych i praktycznych wiadomości specjalnych w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być rękojmię należytego wykonywania obowiązków przede wszystkim wyrazić zgodę na ustanowienie jej powołaniu biegłego sąd postanowi w sytuacji, gdy sama znajomość prawa nie pozwala na rozstrzygnięcie danej sprawy, a więc gdy ze względu na brak wiadomości specjalnych w określonych dziedzinach, sąd nie może oszacować krzywdy lub szkody i wydać wyroku. Dzieje się tak w sprawach, w których konieczne jest dokonanie oceny stanu zdrowia psychicznego jednej ze stron (wówczas należy powołać biegłego lekarza psychiatrę) lub w sprawach dotyczących wypadków (wtedy sądy korzystają z pomocy lekarzy i psychologów). I właśnie w sprawach o odszkodowanie powypadkowe to od opinii biegłych lekarzy zależy bardzo dużo – żeby nie powiedzieć, że mają decydujący biegłego sądowego – najważniejszy dowód w sprawie?Opinie biegłych stanowią dowód o szczególnym znaczeniu dla wyniku postępowania. Wskazać należy, że choć przepisy prawa nie precyzują, że przy wyrokowaniu sąd powinien kierować się zawartymi w opiniach wnioskami, to jednak ocena przydatności dowodu należy do sądu, który często wobec braku innych niezbitych dowodów bierze je za podstawę orzekania. Wynika to przede wszystkim z natury postępowania w sprawach o tej kategorii należą bowiem sprawy bardzo delikatne, w których sąd musi oszacować rozmiar szkody lub krzywdy doznanej przez powodów. Dowodami w takich sprawach są czasem jedynie zeznania świadków oraz powodów, przez co ocena stopnia poszkodowania ma charakter subiektywny. Aby wprowadzić element pewności do procesu oszacowania, sąd postanawia zwrócić się do biegłych, którzy – jako eksperci w danej dziedzinie – potrafią w jego ocenie obiektywnie spojrzeć na poszczególne okoliczności sądowy – jak sąd go wybiera? Czy łatwo znaleźć naprawdę kompetentnego biegłego?Przy wyborze biegłego sąd ma ograniczone pole wyboru. Zazwyczaj korzysta z biegłych, których nazwiska figurują na liście biegłych sądowych danego sądu. Warto przy tym zaznaczyć, że każda z tych osób jest fachowcem w swojej dziedzinie i posiada wiadomości specjalne wymagane do sporządzenia w sprawach szczególnie skomplikowanych, w których wiedza biegłych sądowych może okazać się niewystarczająca dla potrzeb postępowania sądowego, sąd może zwrócić się o wydanie opinii do instytutu naukowego lub badawczo-naukowego, zrzeszającego specjalistów z różnych dziedzin. Przykładem takiego instytutu jest Instytut Ekspertyz Sądowych im Prof. dra Jana Sehna w w przypadku, kiedy ekspertyza biegłego budzi zastrzeżenia?W przypadku, gdy sąd ma wątpliwości co do wyników ekspertyzy (jest niespójna, niejasna, niekompletna) może wydać postanowienie o wydaniu opinii uzupełniającej przez tych samych biegłych lub powołać innych opinii uzupełniającej jest wyjaśnienie wątpliwości sądu, powstałych podczas analizy treści dotychczasowej opinii, bądź też sformułowanie, pominiętych w poprzedniej opinii, odpowiedzi na stawiane przez sąd pytania. O dopuszczeniu dowodu z opinii dodatkowej, sporządzonej przez innych biegłych, sąd postanawia zazwyczaj wtedy, gdy opinia pierwszego biegłego budzi wątpliwości albo gdy istnieją rozbieżności między wynikami ekspertyz sporządzonych przez kilku biegłych powołanych w sprawie. O sporządzenie opinii uzupełniającej może zawnioskować również strona postępowania, jednak ostateczna decyzja w tej sprawie należy zawsze do biegłego – czy można się od niej odwołać?Jak już zostało wskazane powyżej, opinia biegłego stanowi istotny dowód w sprawie. Jeśli strona postępowania sądowego ma do niej zastrzeżenia, może poinformować o tym sąd oraz zawnioskować o wydanie opinii uzupełniającej. Co istotne, sam fakt, że ekspertyza jest niekorzystna dla strony, nie przekona sądu do powołania innego biegłego. Aby przekonać sąd do wydania takiego postanowienia, trzeba posłużyć się argumentami obiektywnymi, a więc wykazać, że jest ona niejasna lub instytucja biegłych sądowych jest niezwykle ważna, a ich opinie mają ułatwiać organom sądu należytą ocenę zebranego materiału, i choć nie muszą przesądzać o rozstrzygnięciu sprawy, w praktyce często stanowią jeden z najistotniejszych dowodów, na których opiera się wyrok. Przed rozpoczęciem procesu sądowego warto poznać ich obowiązki, a w razie opinii działającej na naszą niekorzyść wiedzieć, że można i należy ją porady dotyczącej biegłych sądowych? Napisz:Opinia biegłych a wyrok sąduOcena: (głosy: 33) Należności biegłych sądowychWniosek (karta pracy wraz z rachunkiem) o przyznanie należności (wynagrodzenie za czynności merytoryczne i zwrot wydatków), składa się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni po wykonaniu czynności (sporządzenia opinii) (w przypadku wysłania wniosku pocztą, decyduje data stempla pocztowego); osoby, które nie zgłosiły żądania w tym terminie, tracą prawo do przyznania im tych należności. W rachunkach biegłych za sporządzenie opinii należy oddzielnie przedstawiać wynagrodzenie za czynności merytoryczne, a oddzielnie wyliczenia za zwrot kosztów dojazdu oraz pozostałych wydatków związanych ze sporządzeniem opinii; jednocześnie wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku – za pomocą oświadczenia. Konieczne jest wskazanie, już w rachunku za sporządzoną opinię (a nie dopiero w fakturze po wydaniu postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia), czy biegły będzie wnosił o przyznanie także VAT-u; obecnie VAT można doliczać zarówno do wynagrodzenia za czynności merytoryczne jak i za wydatki, przy czym w obu wypadkach wynosi on aktualnie 23%. Wynagrodzenie biegłych sądowych Kwota bazowa do obliczania stawki wynagrodzenia biegłego wynosi obecnie zł. Mając na uwadze wysokość kwoty bazowej, obecnie obowiązujące stawki godzinowe dla biegłego wynoszą: - stawka podstawowa od 22,90 zł do 32,39 zł (w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunków w jakich opracowano opinię) (stawka podwyższona wynosi maksymalnie od 34,35 zł do 48,59 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora lub stopień doktora w zakresie sztuki – 45,63 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 68,45 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora habilitowanego lub stopień doktora habilitowanego w zakresie sztuki – 55,11 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 82,67 zł); - stawka dla biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub tytuł profesora w zakresie sztuki – 70,32 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 105,49 zł). W sytuacji gdy biegły stosuje podwyższoną stawkę wynagrodzenia (maksymalne do 50%) w razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, winien złożyć dodatkowe oświadczenie o następującej treści: ,,Posiadam dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełnię funkcję biegłego sądowego nie krócej niż jedną kadencję lub funkcję rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat”; w celu ułatwienia oceny złożoności problemu biegły winien także uzasadnić dlaczego uważa, że w przedmiotowej sprawie występuje złożony charakter problemu. Wynagrodzenie biegłych specjalistów W postępowaniu cywilnym z zakresu: daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii, przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym ( z 2013 poz. 518) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia).W postępowaniu karnym z zakresu: biegłych działających za granicą, daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym ( z 2013 poz. 508) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia).Stawki za używanie pojazdów prywatnych W Sądzie Okręgowym w Warszawie stawki za używanie pojazdów prywatnych do celów służbowych zostały aktualnie określone w wysokości 0,60 zł za 1 km dla pojazdów o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3, natomiast poniżej 900 cm3 na 0,50 zł (Zarządzenie Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie Nr 149/14 z dnia 04 lipca 2014 r. w sprawie ustalenia w Sądzie Okręgowym w Warszawie stawek za używanie do celów służbowych pojazdów stanowiących własność prywatną). Zwrot utraconego zarobku lub dochodu Zwrot utraconego zarobku lub dochodu przysługuje biegłemu tylko w sytuacji gdy został wezwany przez sąd i nie skorzystano z jego usług; obecnie maksymalna kwota jaką można przyznać za jeden dzień wynosi 82,31 zł (natomiast zwrot utraconego zarobku lub dochodu nie przysługuje w sytuacji gdy biegły otrzymuje wynagrodzenie za skorzystanie jego usług – tj. w sytuacji sporządzenia pisemnej lub ustnej opinii nawet w sytuacji gdy faktycznie biegły utracił dochód lub zarobek za czas poświęcony na czynności związane z opinią); natomiast biegłemu przysługuje zwrot wykazanych kosztów noclegu oraz utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowej na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej ( 2013 roku poz. 167). Podmiot (instytut) W sytuacji gdy opinię sporządził podmiot (instytut), o którym mowa w art. 290 § 1 oraz w art. 193 § 2 (tj. nie - osoba fizyczna), w rachunku należy wskazać sposób wyliczenia wynagrodzenia – ilość godzin poświęconych przez poszczególne osoby, zastosowane stawki za godzinę; przedstawić także podstawę zastosowania stawek – w szczególności kopię odpowiedniego aktu wewnętrznego obowiązującego w danym instytucie; jednocześnie za pewne ,,czynności medyczne” instytut może zastosować specjalne stawki z taryfy wskazane w załącznikach nr 2 do w/w obu Rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r.; w postępowaniu karnym w sytuacji gdy instytut ma siedzibę za granicą można zastosować podwyższoną stawkę określoną w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym ( z 2013 poz. 508). metryczka Podmiot udostępniający: Wytworzył: Odpowiedzialny za treść: Data wytworzenia: Opublikował w BIP: Piotr Michalak Data opublikowania: 14:41 Liczba wyświetleń: 37426 Jeśli sąd zdecyduje się zasięgnąć wiadomości specjalnych i zleci biegłemu sporządzenie opinii w sprawie, to w większości przypadków przyjmuje stanowisko wyrażone w opinii jako podstawę wyroku. A co, jeśli opinia jest błędna i stała się podstawą przegrania przez nas postępowania? Czy ktoś ponosi odpowiedzialność za takie rozstrzygnięcie? Biegły sądowy w postępowaniu cywilnym może przesądzić o wyniku sprawy. Procedura cywilna wyznacza biegłemu rolę eksperta, tj. kogoś, kto doskonale zna się na danym temacie czy to ze względu na doświadczenie zawodowe, czy to przeprowadzone badania naukowe. Jest to osoba posiadającą wiadomości specjalne, czyli wiedzy wiadomości szczególne związane z określoną dziedziną, wyjątkowe, których nie posiada przeciętna osoba inteligentna i ogólnie wykształcona. To właśnie posiadane przez biegłego wiadomości specjalne mają pomóc sędziemu w podjęciu decyzji co do wyniku postępowania. Biegły często wylicza wysokość szkody, ocenia jakość wykonanych prac budowlanych lub określa ich wartość, ustala stan zdrowia poszkodowanego czy fakt popełnienia błędu w leczeniu. Zakłada się, że biegłym jest osoba, którą można określić jako profesjonalistę, specjalistę, zawodowca lub fachowca w danej dziedzinie. Posiadana przez biegłego wiedza ekspercka może obejmować różne dziedziny nauki, techniki, sztuki, rzemiosła czy obrotu gospodarczego. Jeśli sąd zdecyduje się zasięgnąć wiadomości specjalnych i zleci biegłemu sporządzenie opinii w sprawie, to w większości przypadków przyjmuje stanowisko wyrażone w opinii jako podstawę wyroku. A co, jeśli opinia jest błędna i stała się podstawą przegrania przez nas postępowania? Czy ktoś ponosi odpowiedzialność za takie rozstrzygnięcie? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musimy zacząć od wyjaśnienia, jaki jest zakres uprawnień biegłego w ramach cywilnego postępowania sądowego. Biegły jako pomocnik sądu W praktyce często spotykam się z prośbą biegłego, kierowaną bezpośrednio do stron, o uzupełnienie materiału dowodowego. Jest to bardzo niepokojąca praktyka szczególne w postępowaniach gospodarczych. Zazwyczaj wynika z braku świadomości biegłego co do jego roli w postępowaniu. Rolą biegłego nie jest poszukiwanie, w zastępstwie, stron dowodów w sprawie. Do zadań biegłego nie należy również ustalenie stanu faktycznego sprawy. Czytaj też:Prawnik mówi, że twojej sprawy „nie można przegrać”? Musisz o tym wiedzieć Biegły ma za zadanie naświetlić i wyjaśnić sądowi okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, do których zrozumienia, czy wyjaśnienia, potrzebna jest wiedza ekspercka. Biegły ma wyjaśnić sądowi istotne aspekty sprawy z punktu widzenia posiadanych przez biegłego wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego materiału dowodowego, czyli udostępnionych biegłemu akt sprawy i znajdujących się tam dokumentów (w tym przeprowadzonych wcześniej dowodów np. z zeznań świadków). Zdaniem Sądu Najwyższego opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi właściwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Biegły nie może natomiast sam być źródłem materiału faktycznego sprawy, ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłego. Tym samym nie jest rolą biegłego poszukiwanie faktów i ich ustalanie. Biegły ma za zadanie sformułować swoje wnioski na podstawie już zebranych faktów oraz dowodów. Dowód z opinii biegłego sądowego ma charakter szczególny. Zasadniczo nie służy ustalaniu okoliczności faktycznych, lecz ich ocenie przez pryzmat wiadomości specjalnych. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną do dokonywania wszelkich ustaleń faktycznych powołany jest sąd, a nie biegły. To obowiązkiem strony postępowania jest udowodnienie faktów, z których wywodzi skutki prawne. Zasada ta jest szczególnie istotna w postępowaniu gospodarczym, gdzie zasada koncentracji materiału dowodowego jest bardzo rygorystyczna. W tym postępowaniu jakiekolwiek opóźnienie w przedstawieniu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy dowodu może spowodować przegranie sprawy. W postępowaniu gospodarczym sąd jest zobowiązany do pominięcia spóźnionych dowodów bez względu na ich znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji żądanie przez biegłego dodatkowych dokumentów od stron postępowania gospodarczego nie tylko stanowi przekroczenie uprawnień biegłego, lecz również może prowadzić do naruszenie zasady terminowości obowiązującej w tym postępowaniu poprzez nieuzasadnione wprowadzenie do sporu spóźnionych dowodów. Przegrywający postępowanie jako poszkodowany Nierzetelna opinia może mieć wpływ na treść wyroku wydanego w sprawie. W skrajnych przypadkach może przyczynić się do przegrania postępowania przez stronę. Uważam, że w takiej sytuacji strona przegrywająca staje się stroną poszkodowaną przez skutki nierzetelnie sporządzonej opinii. W związku z tym nic nie stoi na przeszkodzie dochodzenia odszkodowania od sprawcy szkody, tj. biegłego sądowego. Sąd Najwyższy uznał, że biegły sądowy może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec osób trzecich za szkodę spowodowaną wydaniem nieprawdziwej (nierzetelnej) opinii w postępowaniu sądowym. Jego odpowiedzialność jest niezależna od przewidzianej w art. 4171 § 2 kodeksu cywilnego odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę, którą spowodował prawomocny wyrok, wydany z wykorzystaniem wadliwej opinii sądowej, uznany za niezgodny z prawem. Zdaniem Sądu Najwyższego biegły sądowy odpowiada wobec osób trzecich za szkody wyrządzone z jego winy przez wydanie nierzetelnej opinii. Wskazane powyżej stanowisko nie jest odosobnione. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 czerwca 2008 roku, mając na względzie regulacje prawne dotyczące ustanowienia biegłego sądowego, uznał że biegły odpowiada osobiście za wykonane przez siebie czynności, mimo że do wykonania ich zobowiązał go sąd. Czytaj też:Czy możesz „sprzedać” pracodawcy zaległy urlop? Adwokat wyjaśnia Odpowiedzialność osobista biegłego sądowego to nie tylko rozważania teoretyczne. Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 29 listopada 2019 roku,zasądził na rzecz powoda (przegranego w innym, wcześniejszym procesie) od pozwanego (biegłego sądowego) kwotę 80 000 złotych tytułem częściowego naprawienia szkody wyrządzonej fałszywą/nierzetelną opinią sporządzoną przez biegłego dla potrzeb wspomnianego wcześniejszego postępowania sądowego. W rozpoznawanej przed sądem sprawie powód był inwestorem pozwanym we wcześniejszym postępowaniu przez wykonawcę o zapłatę. Pozwany był natomiast biegłym sądowym, który w pierwszym postępowaniu sporządził wadliwą opinię. Sąd Apelacyjny w swojej ocenie odpowiedzialności biegłego sądowego oparł się na warunkach oceny opinii biegłego sformułowanych przez Sąd Najwyższy. Zgodnie z nimi należało ustalić, czy ocena wyrażona w opinii przedmiotowego biegłego pozostawała w wyraźnej sprzeczności z: rzeczywistym stanem rzeczy, z aktualnym stanem wiedzy w dziedzinie, której opinia dotyczy, lub została oparta na wyraźnie błędnej metodzie badawczej. W powyższym świetle Sąd Apelacyjny stwierdził, że biegły pominął w swojej ocenie wyrażonej w opinii szereg zagadnień, które powinny być mu znane z uwagi na fakt, że były one przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Zdaniem Sądu Apelacyjnego biegły nie dokonał też oceny jakości większości prac, a dokonując oceny wad, które zauważył, popełniał nawet błędy logiczne. Sąd wskazał, że opinia pozwanego biegłego nie odpowiadała obowiązującym w dziedzinie budownictwa standardom wiedzy i nie uwzględniała ówczesnego stanu budynku. Na tej podstawie sąd uznał, że opinia była nierzetelna i sprzeczna z rzeczywistym stanem rzeczy. Zgodnie z treścią uzasadnienia biegły wydając taką opinię nie dopełnił obowiązku nałożonego na biegłego przez ustawodawcę, tj. obowiązku sumiennego działania przy wydawaniu opinii. W konsekwencji biegły dopuścił się czynu niedozwolonego, za który ponosi odpowiedzialność. Czytaj też:Nie chcesz dyscyplinarki? Nie rób tego Zdaniem sądu działanie biegłego było zawinione. W uzasadnieniu podkreślono, że dla odpowiedzialności z art. 415 kodeksu cywilnego nawet najmniejszy stopień winy sprawcy szkody, w tym przypadku niedbalstwo, wystarczy do obciążenia go odpowiedzialnością cywilną. Sąd podkreślił również, że unormowanie odpowiedzialności cywilnej jest odmienne niż w przypadku odpowiedzialności na gruncie prawa karnego. Zdaniem sądu spełnione zostały także pozostałe warunki odpowiedzialności pozwanego biegłego sądowego, tj. powstanie szkody rozumianej jako strata oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy wydaniem przez pozwanego opinii o określonej treści, a wyrokiem. Uważam, że bardzo znaczące jest to, że Sąd Apelacyjny wskazał, iż nawet brak zarzutów do opinii nie zwalania biegłego sądowego od odpowiedzialności za naruszenie obowiązku rzetelności i staranności, a przeciwne stanowisko prowadziłoby do niczym nieuzasadnionego pogorszenia sytuacji strony, która działała w zaufaniu do biegłego. Zarzuty do opinii nie zaszkodzą Mimo uznania przez sąd, że brak zarzutów do opinii biegłego nie wyłącza prawa strony do dochodzenia odszkodowania, uważam, że w przypadku nierzetelnej opinii nie można tego kroku pominąć. W ramach zarzutów do opinii biegłego można podważać: fachowość, rzetelność, logiczność opinii, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Można również podważać przyjętą przez biegłego metodologię, sposób przeprowadzenia przez niego badań, jak również kolejność podjętych przez niego czynności, jeśli to miało wpływ na wnioski zawarte w opinii. Można wreszcie podnosić, że przedmiot opinii przekraczał zakres specjalizacji biegłego. W ramach zarzutów do opinii należy pamiętać, by argumentować rzeczowo oraz konkretnie. Stanowisko strony, co do nieprzydatności opinii musi zostać poparte rzetelnym wywodem wykazującym wszystkie błędy i nieścisłości opinii, które zdaniem strony powodują, że opinia nie powinna zostać przyjęta przez sąd. Sąd uwzględni wniosek strony o nową opinię lub opinię uzupełniająca tylko, jeśli argumentacja strony go przekona co do konieczności podjęcia takich działań. Mimo tego, że sporządzenie zarzutów do opinii nie jest często łatwe, a ich skuteczności trudno przewidzieć, to takie działanie może nas uchronić przed koniecznością wszczęcia kolejnego postępowania... tym razem przeciwko biegłemu. Opinia biegłego wydawana w toku postępowania sądowego niejednokrotnie stanowi jeden z najistotniejszych dowodów przyczyniających się do rozstrzygnięcia sporu cywilnego. Biegły jako osoba posiadająca wiedzę specjalistyczną ma zapewnić fachową i bezstronną ocenę wskazanego przez sąd zagadnienia. Obowiązek sporządzenia opinii nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują szereg przypadków, w których osoba powołana do wydania opinii może odmówić jej sporządzenia, bądź też podlega wyłączeniu z uwagi na szczególne okoliczności Odmowa sporządzenia opinii przez przepisy proceduralne przewidują dwie kategorie przypadków, w których biegły sądowy ma możliwość odmowy sporządzenia zleconej przez sąd opinii. Pierwszą kategorię przyczyn stanowią sytuacje uprawniające świadka do odmowy składania zeznań. Biegły może odmówić sporządzenia opinii w danej sprawie, jeżeli stroną lub uczestnikiem postępowania jest osoba pozostające z nim w odpowiednio bliskim stopniu pokrewieństwa. Dotyczy to kategorii najbliższych krewnych biegłego, do których zgodnie z art. 261 § 1 zalicza się wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków), zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), rodzeństwo oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu (m. in. teściów, szwagra, bratową). Prawo do odmowy sporządzenia opinii przysługuje także, w sytuacji gdy stroną postępowania jest osoba przysposobiona przez biegłego, np. adoptowany syn. Ponadto szczególnej ochronie w procesie cywilnym podlega stosunek małżeństwa. Biegły nie ma obowiązku wydania opinii jeżeli w sprawie uczestniczy jego małżonek. Warto podkreślić, że prawo do odmowy sporządzenia opinii przysługuje także w przypadku ustania małżeństwa bądź rozwiązania stosunku przysposobienia. W razie wystąpienia wskazanego w Kodeksie postępowania cywilnego stosunku rodzinnego, uzasadniającego skorzystanie przez biegłego z prawa odmowy sporządzenia opinii w danej sprawie, ustalenia Sądu orzekającego ograniczają się do sprawdzenia czy ów stosunek rodzinny rzeczywiście występuje. Nie ma zatem możliwości nakazania biegłemu wykonania opinii we wskazanych powyżej przypadkach. W literaturze powszechnie przyjmuje się, że uprawnienia biegłego są analogiczne do uprawnień przysługujących świadkom. Biegły ma zatem prawo odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli mógłby w ten sposób narazić siebie bądź swoich bliskich na odpowiedzialność karną, dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową, hańbę, a także jeżeli udzielenie odpowiedzi na pytanie wiązałoby się z pogwałceniem obowiązującej go tajemnicy zawodowej. Zaistnienie przesłanek uzasadniających odmowę odpowiedzi na pytanie podlega ocenie sądu orzekającego. Przyjmuje się jednak, iż prawo do odmowy sporządzenia opinii nie przysługuje w przypadku, gdy stroną postępowania jest osoba faktycznie pozostająca z biegłym we wspólnym pożyciu (konkubinacie). Tego rodzaju stosunek osobisty może jednak stanowić podstawę do wyłączenia biegłego na podstawie art. 49 o czym będzie mowa w dalszej części Przeszkody uniemożliwiające biegłemu wydanie omówionych powyżej możliwości uchylenia się przez biegłego od obowiązku, z uwagi na pozostawanie w stosunku rodzinnym ze stroną postępowania, wyróżnia się także drugą kategorię powodów uzasadniających odmowę sporządzenia opinii. Należą do nich zgodnie z dyspozycją art. 280 przeszkody, które uniemożliwiają jej wydanie. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera żadnego katalogu wskazanych przyczyn, a zatem w razie powołania się przez biegłego na brak możliwości sporządzenia opinii każdorazowo będzie to podlegać ocenie sądu orzekającego. W literaturze podkreśla się, że odmowy sporządzenia opinii nie uzasadnia jej czasochłonność lub szczególnie skomplikowany charakter. Do realnych przyczyn uniemożliwiających sporządzenie opinii należy jednak zaliczyć np. długotrwałą chorobę, długoterminowy wyjazd, bądź nadmiar obowiązków związanych z przygotowaniem ekspertyz zleconych biegłemu w innych, wcześniejszych postępowaniach. Ponadto odmowa sporządzenia opinii może być uzasadniona z przyczyn niezależnych od biegłego. Tego rodzaju podstawę stanowią względy techniczne np. źle zebrany materiał dowodowy, zbyt mała próbka materiału badawczego, jak również brak wymaganej wiedzy specjalistycznej lub sprzętu niezbędnego do wykonania stosownych badań. Z omawianych uprawnień mogą skorzystać zarówno stali biegli sądowi jak i eksperci powoływani ad hoc. W przypadku skorzystania przez biegłego z prawa do odmowy sporządzenia opinii, powinien on umotywować swój wniosek, wskazując oraz w miarę możliwości uprawdopodabniając przyczynę odmowy. Uzasadnienie wniosku jest szczególnie ważne, gdyż jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie, postanowienie sądu odmawiające zwolnienia z obowiązku wykonania opinii nie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia. Ponadto w razie nieuzasadnionej odmowy jej sporządzenia, sąd może ukarać biegłego grzywną do wysokości Wyłączenie biegłego z mocy ustawy lub na wniosek od możliwości uchylenia się od sporządzenia opinii, biegły sądowy podlega wyłączeniu w sytuacjach wskazanych przez art. 48 i 49 Kodeksu postępowania cywilnego. Do wyłączenia biegłego stosuje się analogicznie przepisy dotyczące wyłączenia sędziego. Wobec powyższego należy wyróżnić dwa rodzaje podstaw wyłączenia. Pewne z nich - bezwzględne podstawy wyłączenia zostały wskazane w art. 48 który uniemożliwia biegłemu sądowemu sporządzenie opinii w danym postępowaniu, jeżeli:jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;sprawa dotyczy jego małżonka (także byłego), krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia oraz osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, także po ustaniu tego lub jest pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron w danej razie zaistnienia którejś z powyższych przyczyn, biegły jest wyłączony z mocy ustawy na każdym etapie postępowania, także niezależnie od tego na jakim etapie znajdują się powierzone mu przez sąd czynności. Jeśli w sprawie występują bezwzględne przyczyny wyłączenia, biegły powinien niezwłocznie powiadomić od tym sąd orzekający. O wyłączenie biegłego, na mocy art. 281 mogą ponadto wnosić strony postępowania. Dotyczy to zarówno z przyczyny wskazanych w art. 48 jak również sytuacji gdy istnieje "okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności" biegłego w danej sprawie. Uprawnienia strony do żądania wyłączenia powstają z chwilą wyznaczenia biegłego. W literaturze podkreśla się, że podstawą wyłączenia mogą być stosunki o charakterze emocjonalnym, takie jak osobista znajomość, niechęć lub sympatia. Oprócz powiązań osobistych wyłączenie może uzasadniać pozostawanie w powiązaniu gospodarczym, bądź stosunku służbowym. Katalog przyczyn wyłączenia na bazie art. 49 jest otwarty i ma na celu zagwarantowanie sporządzenia bezstronnej i obiektywnej opinii. Jednakże, zasadność wniosku o wyłączenie wniesionego na podstawie art. 281 w zw. z art. 49. każdorazowo podlega ocenie sądu. Należy wskazać, że w przypadku wyłączenia biegłego na wniosek strony występuje podwójny reżim prawny. Strona nie jest ograniczona terminowo, bowiem jeśli zachodzą bezwzględne przyczyny wyłączenia określone w art. 48 przyjmuje się, iż wniosek nie jest wówczas formalnie potrzebny, a wyłączenie następuje z mocy prawa. Natomiast w przypadku innych okoliczności, wyłączenia można żądać do ukończenia przez biegłego powierzonych mu czynności. Ponadto w razie zgłoszenia wniosku po przystąpieniu przez biegłego do sporządzenia opinii, wnioskodawca musi uprawdopodobnić, że przyczyna wyłączenia nie była mu wcześniej znana lub też powstała Skutki wyłączenia jak w przypadku odmowy sporządzenia opinii, na postanowienie oddalające wniosek o wyłączenie biegłego nie przysługuje zażalenia. Sąd orzekający nie ma zatem obowiązku uzasadnienia postanowienia, którym odmówił wyłączenia biegłego. Warto jednak podkreślić, że omawiane rozstrzygnięcie będzie pozostawało w zakresie kontroli dokonywanej przez sąd II instancji w postępowaniu apelacyjnym. Bezpodstawna odmowa wyłączenia biegłego stanowi istotne uchybienie proceduralne i może być podstawą do wniesienia apelacji. Jeżeli biegły został wyłączony po przedłożeniu opinii, wykonane przez niego czynności zostaną uznane za niebyłe. Nie stanowią dowodu i nie będą brane pod uwagę w dalszym toku postępowania cywilnego. Warto zatem odpowiednio wcześnie poinformować sąd o wystąpieniu przyczyn uzasadniających wyłączenie biegłego. Pozwala to przyspieszyć postępowanie sądowe oraz uchronić eksperta przed koniecznością wykonania skomplikowanej i czasochłonnej opinii, która następnie nie będzie mogła zostać wykorzystana w toku Jerzy Krotoski

ile czasu ma biegły na sporządzenie opinii